عکاسی حیات وحش همواره یکی از شاخه‌های جذاب عکاسی بوده است. امروزه، عکاسی با موبایل در این حوزه به دلیل دسترسی آسان به دوربین، سبکی گوشی‌های هوشمند و قابلیت‌های رو به رشد دوربین موبایل، محبوبیت فزاینده‌ای پیدا کرده است. دیگر لازم نیست همیشه دوربین‌های سنگین و گران‌قیمت DSLR را حمل کنید؛ گوشی شما همواره در دسترس است و می‌تواند لحظات ناب حیات وحش را ثبت کند.

با این حال، عکاسی حیات وحش با موبایل مزایا و چالش‌های خاص خود را دارد. از یک سو، سهولت حمل و نقل و سرعت عمل، امکان ثبت لحظات غیر منتظره را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، محدودیت‌هایی مانند کیفیت پایین‌تر تصویر در مقایسه با دوربین‌های حرفه‌ای، زوم دیجیتال (که باعث کاهش کیفیت می‌شود) و مشکلات عکاسی در نور کم وجود دارد که باید مد نظر قرار گیرند.

در ادامه، نکاتی را برای بهبود کیفیت عکاسی حیات وحش با موبایل و استفاده بهینه از قابلیت‌های آن ارائه خواهیم داد.

1.آماده باشید

برای شروع، ساده‌ترین توصیه این است که قبل از بیرون رفتن، مطمئن شوید باتری گوشی شما کاملاً شارژ شده است.

تلفن‌های همراه ما هر روز گرد و غبار و اثر انگشت را به خود جذب می‌کنند، بنابراین لنز را با یک پارچه نرم تمیز کنید تا از تار شدن یا لکه‌دار شدن تصاویر جلوگیری کنید. آب و هوا را بررسی کنید تا ببینید چه چیزی بپوشید یا با خود بیاورید، سپس مقداری آب به همراه داشته باشید و شرایط را برای خود راحت کنید. مهم‌تر از همه، کمی در مورد آنچه می‌خواهید عکاسی کنید تحقیق کنید.

باتری و پاوربانک: عکاسی حیات وحش اغلب به معنای ساعت‌ها حضور در طبیعت است، جایی که ممکن است دسترسی به پریز برق برای شارژ گوشی نداشته باشید. بنابراین، داشتن شارژ کافی برای گوشی بسیار مهم است. علاوه بر شارژ کامل گوشی قبل از خروج، یک پاوربانک قابل حمل نیز همراه داشته باشید تا در صورت نیاز، گوشی خود را شارژ کنید. پاوربانک‌های با ظرفیت بالا می‌توانند چندین بار گوشی شما را شارژ کنند و خیال شما را از بابت تمام شدن باتری راحت کنند.

2.با دوربین موبایل خود آشنا شوید

زمانی را به یادگیری در مورد دوربین موبایل که استفاده خواهید کرد اختصاص دهید.

قابلیت HDR: آیا دوربین شما قابلیت High Dynamic Range )HDR) دارد؟ می‌توانید این ویژگی را در تنظیمات خود روشن کنید تا جزئیات بیشتری را هم در سایه‌ها و هم در نقاط روشن تصویر ثبت کنید.(توضیح قابلیت HDR در انتهای مقاله)

حالت پشت سر هم (Burst mode): که در آن دوربین شما به طور همزمان عکس‌های زیادی می‌گیرد، نیز می‌تواند هنگام عکاسی از یک حیوان سریع‌السیر مفید باشد.

رزولوشن و کیفیت تصویر: تنظیمات دوربین خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که روی بالاترین رزولوشن یا کیفیت تصویر تنظیم شده است. این کار به شما جزئیات بیشتری در تصاویر می‌دهد، که برای ویرایش یا چاپ مفید است.

فوکوس لمسی: یاد بگیرید که چگونه با لمس صفحه نمایش گوشی خود روی ناحیه خاصی که می‌خواهید واضح باشد، فوکوس کنید. این به شما کنترل بیشتری روی نقطه کانونی تصویر می‌دهد.

زوم دیجیتال در مقابل زوم اپتیکال: به خاطر داشته باشید که زوم دیجیتال می‌تواند کیفیت تصویر را کاهش دهد، بنابراین بهتر است در صورت امکان به سوژه نزدیک شوید. اگر گوشی شما دارای لنز تله فوتو است، این یک زوم اپتیکال ارائه می دهد که کیفیت را حفظ می کند.

حالت پانوراما: اگر گوشی شما این حالت را دارد، آن را برای گرفتن عکس‌های عریض از مناظر امتحان کنید.

3.به نور توجه کنید

کلمه “عکاسی” به معنای “نوشتن با نور” است، بنابراین باید به این عنصر توجه زیادی داشته باشید. تلفن‌های همراه معمولاً در شرایط کم نور عملکرد خوبی ندارند، بنابراین تا جایی که می‌توانید از نور طبیعی استفاده کنید. در غیر این صورت، ممکن است تصاویری دانه دار یا تار داشته باشید. نور شدید در اواسط یک روز آفتابی نیز برای عکاسی دشوار است. اشعه‌های خورشید باعث ایجاد سایه‌های پررنگ و سخت در تصویر شما می‌شوند. در عوض، از نور ملایم و یکنواخت در روزهای ابری نهایت استفاده را ببرید.

استفاده از نور طبیعی به بهترین شکل:
زمان طلایی: بهترین زمان‌ها برای عکاسی، ساعات اولیه صبح و ساعات پایانی بعد از ظهر هستند. نور گرم و ملایم این ساعات، کیفیت عکس‌ها را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
نور جانبی: اگر نمی‌توانید در زمان طلایی عکاسی کنید، سعی کنید از نور جانبی (نوری که از کنار به سوژه می‌تابد) استفاده کنید. این نوع نور، بافت و عمق بیشتری به تصویر می‌بخشد.
مقابله با شرایط نوری چالش برانگیز:
نور شدید:
از سایه طبیعی استفاده کنید: اگر حیوان در سایه یک درخت یا صخره قرار دارد، از همان نور سایه برای عکاسی استفاده کنید.
از قابلیت HDR استفاده کنید: قابلیت HDR گوشی شما می‌تواند به حفظ جزئیات هم در نواحی روشن و هم در نواحی تاریک کمک کند.
نور کم:
از حالت شب (Night Mode) گوشی خود استفاده کنید: بسیاری از گوشی‌های جدید دارای حالت شب هستند که برای عکاسی در نور کم طراحی شده است. از سه پایه استفاده کنید: برای جلوگیری از تار شدن عکس در نور کم، از یک سه پایه استفاده کنید.

4. نزدیک شوید، اما نه خیلی نزدیک

در عکاسی با اکثر دوربین‌های گوشی‌های هوشمند، نزدیک شدن فیزیکی به سوژه معمولاً بهتر از استفاده از زوم دیجیتال است. زوم دیجیتال در واقع تصویر را بُرش داده و بزرگ می‌کند، که این کار منجر به کاهش کیفیت، تار شدن و از دست رفتن جزئیات می‌شود.

با این حال، در عکاسی حیات وحش، ایمنی حرف اول را می‌زند. همیشه قبل از نزدیک شدن به یک حیوان وحشی، شرایط را ارزیابی کنید و مطمئن شوید که این کار بی خطر است.

نشانه‌های فاصله مناسب:

اگر سوژه شما روی صفحه نمایش تار است، احتمالاً خیلی به آن نزدیک هستید.
عقب رفتن چند سانتی متر می‌تواند به دوربین شما کمک کند تا دوباره فوکوس کند و تصویر واضح‌تری به دست آورید.

ابزارهای جایگزین و مکمل:

لنزهای اکسترنال تله فوتو: اگر نزدیک شدن ایمن به حیوان امکان پذیر نیست، از لنزهای اکسترنال تله فوتو برای گوشی خود استفاده کنید. این لنزها بزرگنمایی اپتیکال (واقعی) را ارائه می‌دهند و کیفیت تصویر را در مقایسه با زوم دیجیتال حفظ می‌کنند.
کراپ کردن در ویرایش: در صورت لزوم، می‌توانید بعداً تصویر خود را در مرحله ویرایش برش دهید تا سوژه را بزرگتر نشان دهید. با این حال، به خاطر داشته باشید که برش بیش از حد تصویر می‌تواند کیفیت آن را کاهش دهد.
فوکوس دقیق:

برای اطمینان از وضوح سوژه، روی صفحه نمایش گوشی خود ضربه بزنید تا نقطه فوکوس را مشخص کنید.  این کار به دوربین می‌گوید که روی کدام قسمت از تصویر تمرکز کند.

5. استفاده از حالت‌های عکاسی در موبایل

موبایل های جدید، حالت‌های عکاسی متنوعی را ارائه می‌دهند که هر کدام برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند. از این حالت‌ها به طور موثر برای بهبود عکس‌های حیات وحش خود استفاده کنید.

حالت شب (Night Mode): برای عکاسی در نور کم، حالت شب نور بیشتری را جذب می‌کند و عکس‌های روشن‌تر و واضح‌تری ثبت می‌کند.
حالت پرتره (Portrait Mode): اگرچه برای عکاسی از انسان طراحی شده است، اما می‌توانید از حالت پرتره برای ایجاد جلوه بوکه (محو کردن پس‌زمینه) و برجسته کردن حیوان در عکس‌های کلوزآپ نیز استفاده کنید.
حالت پانوراما (Panorama Mode): برای ثبت مناظر وسیع یا گروه‌های بزرگ حیوانات، از حالت پانوراما استفاده کنید.
حالت اسلوموشن (Slow Motion): برای ثبت حرکات سریع حیوانات (مانند پرواز پرندگان یا جهش پستانداران) از حالت اسلوموشن استفاده کنید.
حالت تایم لپس (Time-Lapse Mode): برای ثبت تغییرات تدریجی در محیط زیست (مانند باز شدن گل یا حرکت ابرها) از حالت تایم لپس استفاده کنید.
حالت پرو (Pro Mode) یا دستی (Manual Mode): اگر گوشی شما این حالت را دارد، به شما امکان کنترل دستی تنظیمات دوربین (مانند ISO، سرعت شاتر، وایت بالانس) را می‌دهد. این حالت برای عکاسان پیشرفته‌تر مناسب است.

6.ترکیب بندی را در نظر بگیرید

«تصاویر تازه و بدیع چیزی است که داوران به دنبال آن هستند. این به معنای نه تنها سوژه‌های غیرمعمول یا نادر، بلکه زوایای بدیع در مورد سوژه‌های آشنا است.» قانون معروف “یک سوم” می‌تواند به ترکیب بندی تصاویر شما کمک کند. بررسی کنید که آیا می‌توانید تنظیمات شبکه را در دوربین گوشی خود روشن کنید یا خیر، و اگر نه، سعی کنید قانون یک سوم را در ذهن داشته باشید. تصویر خود را از بالا به پایین و از این طرف به آن طرف به سه بخش مساوی تقسیم کنید، به طوری که نُه بلوک کوچکتر در یک شبکه وجود داشته باشد. برای یک تصویر متعادل‌تر، سعی کنید سوژه خود را در محل تقاطع این خطوط قرار دهید.

به این فکر کنید که چه چیزی در پس زمینه تصویر شما وجود دارد. آیا چیز جالبی برای گنجاندن وجود دارد یا چیزی که حواس پرت کننده باشد و باید از آن اجتناب کرد؟ آیا شاخ و برگ می‌تواند قاب کاملی ایجاد کند، یا الگویی وجود دارد که بتوانید با آن بازی کنید؟

یک ترفند برای کمک به پس زمینه شما این است که روی زمین دراز بکشید تا پیش زمینه بیشتری داشته باشید. این همچنین می‌تواند توجه را به سوژه شما جلب کرده و ارتباط چشمی قدرتمندی ایجاد کند.

ترفند دیگر استفاده از حالت پرتره برای جدا کردن سوژه: بسیاری از گوشی‌های هوشمند دارای حالت پرتره هستند که به طور دیجیتالی پس‌زمینه را تار می‌کند و سوژه را برجسته می‌کند. این می‌تواند به ویژه در عکاسی حیات وحش مفید باشد، زیرا به شما کمک می‌کند تا توجه را به حیوان جلب کنید و پس‌زمینه‌های شلوغ یا حواس‌پرتی را حذف کنید.

نحوه استفاده: حالت پرتره را در برنامه دوربین خود انتخاب کنید.
مطمئن شوید که فاصله کافی بین سوژه و پس‌زمینه وجود دارد تا جلوه تاری به خوبی کار کند.
روی حیوانی که می‌خواهید عکاسی کنید ضربه بزنید تا فوکوس کنید.
عکس بگیرید.

این ترفند می‌تواند به ایجاد تصاویری چشمگیر با سوژه‌های واضح و پس‌زمینه‌های نرم و زیبا کمک کند.

7.تجهیزات جانبی عکاسی با موبایل

برای عکاسی حیات وحش با گوشی هوشمند، علاوه بر استفاده از تکنیک‌های درست، تجهیزات جانبی مناسب می‌توانند کیفیت و خلاقیت عکس‌های شما را به طور چشمگیری افزایش دهند. در اینجا به برخی از تجهیزات جانبی کاربردی و قابل خرید در ایران اشاره می‌کنیم:

سه پایه انعطاف پذیر (Flexible Tripod / GorillaPod):
این سه پایه‌ها با پاهای انعطاف پذیر خود، امکان قرار دادن گوشی در زوایا و مکان‌های مختلف را فراهم می‌کنند (مثلاً پیچیدن به دور شاخه درخت).
برندهای “Joby GorillaPod” (معروف‌ترین)، “Benro” و مدل‌های متفرقه در بازار ایران موجود هستند. به حداکثر وزن قابل تحمل و کیفیت ساخت توجه کنید.
گیره نگهدارنده گوشی (Phone Holder):
برای اتصال ایمن گوشی به سه پایه.
برندهای “Ulanzi” و “SmallRig” گزینه‌های خوبی ارائه می‌دهند، اما مدل‌های ساده‌تر نیز کافی هستند. سازگاری با اندازه گوشی و استحکام گیره مهم است.
ریموت شاتر بلوتوثی:
برای جلوگیری از لرزش هنگام گرفتن عکس (به خصوص در نور کم).
به طور گسترده در فروشگاه‌های لوازم جانبی موبایل در ایران یافت می‌شوند. سازگاری با اندروید/iOS و برد مناسب را بررسی کنید.
لنزهای اکسترنال کلیپسی:
برای تغییر زاویه دید یا بزرگنمایی. در ایران برندهای متنوعی وجود دارد، از جمله:
لنز ماکرو: عکاسی از سوژه‌های کوچک (حشرات، گل‌ها).
لنز تله فوتو: عکاسی از راه دور (پرندگان، حیوانات).
لنز واید: عکاسی از مناظر وسیع.
برندهای “Apexel” و “Selvim” شناخته‌شده‌تر هستند، اما کیفیت لنزها بسیار متغیر است. تحقیق و بررسی نظرات قبل از خرید مهم است.
کاور و محافظ:
برای محافظت از تلفن همراه در شرایط مختلف آب و هوایی (باران، برف، گرد و غبار) و در برابر ضربه و آسیب‌های احتمالی.
کاورهای ضد آب، کاورهای ضد ضربه و کیف‌های محافظ در بازار ایران موجود هستند. نوع محافظ مورد نیاز شما به شرایط عکاسی شما بستگی دارد.

8.الهام بگیرید و آنچه را که دوست دارید پیدا کنید

از دنیای پنهان موجودات کوچک گرفته تا جزئیات گیاهان و قارچ‌ها، با کاوش در هر دسته در آرشیو آنلاین تصاویر برنده ما الهام بگیرید. با دوربین تلفن همراه خود آزمایش کنید و آنچه را که دوست دارید عکاسی کنید پیدا کنید.

فرض کنید شما به عکاسی از حشرات علاقه دارید. می‌توانید به آرشیو آنلاین مسابقه عکاسی حیات وحش بروید و تصاویری که برنده شده‌اند را بررسی کنید. با دیدن این عکس‌ها، می‌توانید ایده‌هایی در مورد ترکیب بندی، نورپردازی و تکنیک‌های عکاسی ماکرو به دست آورید. شاید متوجه شوید که برخی از عکاسان از پس زمینه‌های رنگارنگ استفاده کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر روی ثبت جزئیات دقیق بدن حشرات تمرکز کرده‌اند. این بررسی به شما کمک می‌کند تا بفهمید چه چیزی شما را بیشتر جذب می‌کند.

9.داستان‌سرایی کنید

عکاسی حیات وحش فقط ثبت تصویر نیست، بلکه روایت داستان و انتقال احساسات است. به این فکر کنید که چگونه می‌توانید از عکس‌های خود برای برقراری ارتباط با بیننده و ایجاد تأثیر عاطفی استفاده کنید.

روی رفتار تمرکز کنید: به جای صرفاً گرفتن یک پرتره زیبا از یک حیوان، سعی کنید لحظه‌ای از رفتار آن را ثبت کنید. یک پرنده در حال غذا دادن به جوجه‌هایش، یک روباه در حال شکار، یا یک گوزن در حال بازی – اینها داستان‌هایی هستند که می‌توانند توجه بیننده را جلب کنند.
از زاویه دید استفاده کنید: زاویه دید شما می‌تواند به طور چشمگیری بر احساسی که عکس منتقل می‌کند تأثیر بگذارد. عکاسی از سطح زمین می‌تواند حس نزدیکی و صمیمیت ایجاد کند، در حالی که عکاسی از بالا می‌تواند بزرگی و عظمت طبیعت را نشان دهد.
از نور برای ایجاد حس و حال استفاده کنید: نور ملایم صبحگاهی می‌تواند حس آرامش و زیبایی ایجاد کند، در حالی که نور شدید غروب آفتاب می‌تواند حس درام و هیجان را منتقل کند. به نور توجه کنید و از آن برای تقویت داستان خود استفاده کنید.
پس‌زمینه را در نظر بگیرید: پس‌زمینه می‌تواند به اندازه سوژه اصلی در داستان‌سرایی مهم باشد. یک پس‌زمینه ساده و بدون حواس‌پرتی می‌تواند توجه را به سوژه جلب کند، در حالی که یک پس‌زمینه غنی و پر از جزئیات می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد محیط زیست حیوان ارائه دهد.
احساسات خود را به اشتراک بگذارید: عکس‌های شما باید بازتابی از احساسات و دیدگاه شما باشند. اگر از دیدن یک صحنه خاص تحت تأثیر قرار گرفته‌اید، سعی کنید این احساس را در عکس خود منتقل کنید.

10.به یادگیری ادامه دهید

عکاسی یک سفر بی پایان است و همیشه چیزهای جدیدی برای یادگیری وجود دارد. به دنبال فرصت‌هایی برای بهبود مهارت‌های خود باشید.

منابع آنلاین: از منابع آنلاین مانند آموزش‌های ویدئویی، مقالات و وبلاگ‌های عکاسی استفاده کنید. بسیاری از عکاسان حرفه‌ای نکات و ترفندهای خود را به صورت آنلاین به اشتراک می‌گذارند.
کارگاه‌ها و دوره‌ها: در کارگاه‌ها یا دوره‌های عکاسی شرکت کنید تا از متخصصان یاد بگیرید و با سایر عکاسان ارتباط برقرار کنید. این دوره‌ها می‌توانند به شما در یادگیری تکنیک‌های جدید، درک بهتر ترکیب بندی و ویرایش عکس‌ها کمک کنند.
کتاب‌های عکاسی: کتاب‌های عکاسی می‌توانند منابع ارزشمندی برای یادگیری اصول عکاسی، تکنیک‌های خاص و الهام گرفتن از کارهای عکاسان بزرگ باشند.
انجمن‌های آنلاین: به انجمن‌های آنلاین عکاسی بپیوندید تا عکس‌های خود را به اشتراک بگذارید، بازخورد دریافت کنید و از تجربیات دیگران بیاموزید.
تقلید آگاهانه: کارهای عکاسان مورد علاقه خود را مطالعه کنید و سعی کنید تکنیک‌ها و سبک‌های آنها را درک کنید. البته هدف تقلید کورکورانه نیست، بلکه یادگیری و توسعه سبک شخصی خودتان است.

با یادگیری مداوم و تمرین، می‌توانید مهارت‌های عکاسی خود را به طور قابل توجهی بهبود بخشید و عکس‌های زیباتر و تاثیرگذارتری بگیرید.

—————————————-

قابلیت HDR چیست؟

HDR مخفف عبارت High Dynamic Range به معنای “محدوده دینامیکی بالا” است. محدوده دینامیکی به تفاوت بین روشن‌ترین و تاریک‌ترین قسمت‌های یک تصویر اشاره دارد. در دنیای واقعی، چشمان ما می‌توانند این محدوده وسیع نوری را ببینند، اما دوربین‌های معمولی اغلب در ثبت تمام جزئیات در هر دو انتهای طیف نوری (هم روشنایی زیاد و هم تاریکی زیاد) با مشکل مواجه می‌شوند.

به عبارت دیگر، وقتی یک عکس معمولی می‌گیرید، ممکن است:

نواحی روشن (مانند آسمان در یک روز آفتابی) بیش از حد سفید و بدون جزئیات شوند.
نواحی تاریک (مانند سایه‌ها) خیلی سیاه و بدون جزئیات شوند.

قابلیت HDR این مشکل را با گرفتن چندین عکس با نوردهی‌های مختلف (برخی روشن‌تر، برخی تیره‌تر و برخی متوسط) حل می‌کند و سپس آنها را با هم ترکیب می‌کند تا یک تصویر واحد ایجاد کند که جزئیات را هم در نواحی روشن و هم در نواحی تاریک حفظ کند.

مثال:

فرض کنید می‌خواهید از یک منظره با یک آسمان روشن و یک پیش زمینه سایه دار عکس بگیرید.

بدون HDR: اگر دوربین خود را طوری تنظیم کنید که آسمان به درستی نوردهی شود، پیش زمینه تاریک و بدون جزئیات خواهد بود. اگر آن را برای پیش زمینه تنظیم کنید، آسمان بیش از حد روشن و سفید می‌شود.
با HDR: دوربین شما سه عکس می‌گیرد: یکی برای آسمان، یکی برای پیش زمینه و یکی بین این دو. سپس این سه عکس را با هم ترکیب می‌کند تا تصویری را ایجاد کند که در آن هم جزئیات ابرها در آسمان و هم جزئیات اشیاء در سایه قابل مشاهده باشند.

به طور خلاصه، HDR به دوربین شما کمک می‌کند تا تصاویری بگیرد که به آنچه چشمان شما در واقع می‌بینند نزدیک‌تر باشند، به ویژه در شرایطی که تفاوت زیادی بین روشن‌ترین و تاریک‌ترین قسمت‌های صحنه وجود دارد.