آیا تا به حال عکس پرتره یا سلفی فوق‌العاده‌ای گرفته‌اید که فقط به خاطر نور نامناسب، پس‌زمینه شلوغ یا چند لکه کوچک، آنطور که باید عالی به نظر نرسد؟ همه ما این تجربه را داشته‌ایم. از گذشته تا امروز، ویرایش عکس از تاریکخانه‌ها به فتوشاپ و اکنون به دنیای شگفت‌انگیز هوش مصنوعی تکامل یافته است. خوشبختانه، با ظهور ابزارهای قدرتمندی مانند هوش مصنوعی جمینای گوگل (Google Gemini)، دیگر نیازی به نرم‌افزارهای پیچیده و ساعت‌ها ویرایش ندارید.
این راهنما فقط یک لیست ساده از دستورات نیست؛ بلکه یک کلاس جامع برای هر کسی است که می‌خواهد کنترل خلاقانه‌ی خود بر تصاویر را پس بگیرد. چه یک تولیدکننده محتوا باشید که به دنبال بهبود عکس‌های شبکه‌های اجتماعی خود است، چه صاحب یک کسب‌وکار کوچک که نیاز به عکس محصول حرفه‌ای دارد، یا صرفاً فردی که می‌خواهد سلفی‌های بی‌نقصی داشته باشد، این مقاله برای شما نوشته شده است.
در این راهنمای کامل، به شما نشان می‌دهیم چگونه با استفاده از چند دستور متنی ساده یا همان پرامپت (Prompt)، کیفیت عکس‌های خود را به سطح حرفه‌ای برسانید. هدف ما در اینجا «بهبود» و «ارتقا» تصاویر شماست، نه تغییر کامل هویت فرد. بیایید با هم یاد بگیریم چگونه از این فناوری برای روتوش عکس، بهبود نور و رنگ، و خلق تصاویری چشم‌نواز استفاده کنیم.
قبل از پریدن به لیست پرامپت‌ها، درک این نکته حیاتی است که جمینای یک ابزار است، نه یک جادوگر. کیفیت خروجی مستقیماً به کیفیت ورودی شما بستگی دارد. پرامپت، زبان مشترک شما و این هوش مصنوعی است.
یک پرامپت ضعیف: «این عکس را بهتر کن.»
این دستور بسیار مبهم است. “بهتر” از نظر شما چیست؟ نور بیشتر؟ رنگ زنده‌تر؟ پوست صاف‌تر؟ جمینای نمی‌تواند ذهن شما را بخواند.
یک پرامپت قدرتمند (آناتومی یک دستور خوب):
مثال: «نورپردازی چهره در این پرتره را کمی بهبود بده تا درخششی گرم و نرم، شبیه به نور هنگام غروب آفتاب، روی پوست ایجاد شود.»
همانطور که می‌بینید، این دستور دقیقاً به هوش مصنوعی می‌گوید چه می‌خواهیم و نتیجه بسیار بهتری خواهد داشت.
در ادامه ۱۰ پرامپت اصلی را با جزئیات کامل، مثال‌های کاربردی و نکات پیشرفته بررسی می‌کنیم.
پرامپت اصلی: «نورپردازی این پرتره را برای ایجاد درخششی گرم و طبیعی روی پوست بهبود بده.»
چرا این مهم است؟ نور، روح یک عکس است. نورپردازی ضعیف می‌تواند بهترین چهره‌ها را بی‌روح و تخت نشان دهد. این پرامپت به جمینای دستور می‌دهد تا نورپردازی را تحلیل کرده و سایه‌های تند را نرم کند، هایلایت‌های سوخته (بخش‌های بیش از حد روشن) را اصلاح کند و یک تعادل نوری دلنشین ایجاد نماید. این کار شبیه به استفاده از یک رفلکتور نرم در عکاسی استودیویی برای پر کردن سایه‌های زیر چشم و بینی است.
مثال کاربردی: فرض کنید یک عکس پرتره در ظهر گرفته‌اید و سایه‌های تندی زیر بینی و چشم‌های سوژه افتاده است. با اعمال این پرامپت، جمینای آن سایه‌ها را به شکلی طبیعی روشن‌تر می‌کند و یک گرمای ملایم به کل چهره می‌افزاید، انگار که عکس در “ساعت طلایی” (نزدیک غروب) گرفته شده است.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«یک نورپردازی به سبک رامبراند (Rembrandt lighting) با یک مثلث نوری ملایم زیر چشم چپ سوژه شبیه‌سازی کن.»«یک نور نرم و پخش‌شده (diffused light) از سمت راست به چهره اضافه کن تا تمام سایه‌های تند از بین بروند.»
پرامپت اصلی: «جزئیات چهره را واضح‌تر کن و در عین حال تصویر را واقع‌گرایانه و نرم نگه دار.»
چرا این مهم است؟ وضوح (Sharpening) بیش از حد، یکی از رایج‌ترین اشتباهات در ویرایش عکس است که باعث ایجاد هاله‌های مصنوعی دور لبه‌ها و بافتی خشن می‌شود. این پرامپت به جمینای می‌گوید که وضوح را به صورت هوشمند فقط در نواحی کلیدی مانند چشم‌ها، مژه‌ها، لب‌ها و بافت مو اعمال کند و پوست را نرم و طبیعی باقی بگذارد.
مثال کاربردی: در یک عکس پرتره که کمی فوکوس آن نرم است، این دستور می‌تواند بدون اینکه کل عکس را مصنوعی کند، به چشم‌ها درخشش و به تارهای مو تفکیک بیشتری بدهد.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«فقط وضوح چشم‌ها و لب‌های سوژه را افزایش بده و بقیه چهره را دست‌نخورده باقی بگذار.»«بافت و جزئیات موها و ریش سوژه را بدون افزایش نویز در تصویر، تقویت کن.»
پرامپت اصلی: «پس‌زمینه را طوری محو کن که سوژه برجسته شود، اما اغراق‌آمیز نباشد.»
چرا این مهم است؟ در عکاسی حرفه‌ای، از دیافراگم باز برای ایجاد عمق میدان کم و جدا کردن سوژه از پس‌زمینه استفاده می‌شود. این کار که با گوشی‌های موبایل به سختی قابل دستیابی است، به سادگی با این پرامپت شبیه‌سازی می‌شود. یک پس‌زمینه محو، تمام توجه را به سوژه معطوف می‌کند.
مثال کاربردی: عکسی در یک پارک شلوغ گرفته‌اید و افراد و اشیاء اضافه در پس‌زمینه حواس‌پرتی ایجاد می‌کنند. این پرامپت، پس‌زمینه را به شکلی کرمی و زیبا محو می‌کند و شما را به ستاره‌ی تصویر تبدیل می‌کند.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«پس‌زمینه را به صورت ملایم محو کن، شبیه به لنز با دیافراگم f/4.»«پس‌زمینه را با افکت بوکه سینمایی (cinematic bokeh) و هایلایت‌های گرد و نرم، محو کن.»
پرامپت اصلی: «رنگ‌های این عکس را برای داشتن ظاهری زنده اما طبیعی، کمی تقویت کن.»
چرا این مهم است؟ دوربین‌ها گاهی رنگ‌ها را بی‌روح‌تر از واقعیت ثبت می‌کنند. این پرامپت به جای افزایش اشباع (Saturation) کل تصویر که اغلب منجر به رنگ پوست نارنجی و غیرطبیعی می‌شود، به صورت هوشمندانه “Vibrance” را افزایش می‌دهد. یعنی رنگ‌های ضعیف‌تر را تقویت کرده و رنگ‌های قوی را دست‌نخورده باقی می‌گذارد.
مثال کاربردی: عکسی از خودتان با یک لباس آبی در طبیعت گرفته‌اید، اما هم رنگ آسمان و هم لباس شما کمی بی‌حال به نظر می‌رسد. این دستور، رنگ آبی را زنده‌تر و چمن‌ها را سرسبزتر می‌کند، بدون اینکه رنگ پوست شما را خراب کند.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«اشباع رنگ قرمز و آبی را در این تصویر ۱۰٪ افزایش بده، اما بقیه رنگ‌ها را تغییر نده.»«یک تم رنگی سینمایی با ته‌مایه سبز-آبی (teal and orange) به این عکس اضافه کن.»
پرامپت اصلی: «لکه‌های جزئی پوست را کاهش بده و بافت آن را صاف کن، اما ویژگی‌های اصلی و طبیعی چهره را حفظ کن.»
چرا این مهم است؟ هدف از روتوش، ساختن یک چهره پلاستیکی نیست. این پرامپت به جمینای دستور می‌دهد که بین صاف کردن پوست و حفظ بافت طبیعی آن تعادل ایجاد کند. این تکنیک در عکاسی حرفه‌ای به “Frequency Separation” معروف است و حالا شما می‌توانید با یک خط دستور به آن برسید.
مثال کاربردی: یک جوش کوچک یا قرمزی ناشی از آفتاب روی پوست شما وجود دارد. این دستور آن را به شکلی محو می‌کند که انگار از ابتدا وجود نداشته، اما کک‌ومک‌ها و بافت طبیعی پوست شما سر جای خود باقی می‌مانند.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«براقی بیش از حد ناشی از چربی پوست را در ناحیه پیشانی و بینی به صورت طبیعی مات کن.»«عمق چین و چروک‌های پنجه کلاغی کنار چشم‌ها را به صورت نامحسوس کاهش بده، اما آنها را کاملا حذف نکن.»
پرامپت اصلی: «چشم‌ها را کمی روشن‌تر کن و رنگ طبیعی آنها را برای تأثیرگذاری بیشتر، تقویت نما.»
چرا این مهم است؟ چشم‌ها پنجره روح هستند و در یک پرتره، اولین چیزی هستند که مخاطب به آن نگاه می‌کند. این پرامپت با تکنیک “Dodging” سفیدی چشم را روشن‌تر و با افزایش کنتراست در عنبیه، به آن عمق و جذابیت می‌بخشد.
مثال کاربردی: در یک عکس که در سایه گرفته شده، چشم‌های شما تیره و بی‌حالت افتاده‌اند. این دستور به آنها جان دوباره‌ای می‌بخشد و یک “Catchlight” یا بازتاب نور زیبا در آنها ایجاد می‌کند.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«رنگ چشم‌های قهوه‌ای را به یک قهوه‌ای عسلی روشن‌تر و گرم‌تر تغییر بده.»«جزئیات و خطوط داخل عنبیه چشم را واضح‌تر کن.»
پرامپت اصلی: «تُن‌های رنگی پوست را برای داشتن ظاهری یکنواخت و طبیعی، متعادل کن.»
چرا این مهم است؟ نورپردازی مختلط (مثلاً نور زرد لامپ از یک طرف و نور آبی پنجره از طرف دیگر) می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های رنگی روی پوست شود. این پرامپت وایت بالانس (White Balance) را به صورت موضعی روی پوست تنظیم کرده و قرمزی یا زردی اضافی را خنثی می‌کند.
مثال کاربردی: بینی شما به خاطر سرما کمی قرمز شده یا زیر گردن شما به خاطر بازتاب لباس، رنگی متفاوت دارد. این پرامپت تمام این ناهماهنگی‌ها را برطرف می‌کند.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«قرمزی پوست ناشی از آفتاب‌سوختگی ملایم را کاهش بده و آن را به رنگ طبیعی پوست نزدیک کن.»
پرامپت اصلی: «جزئیات مو را اصلاح کن و تارهای موی پراکنده (flyaways) را کاهش بده، بدون اینکه موها خشک و بی‌حرکت به نظر برسند.»
چرا این مهم است؟ تارهای موی سرگردان، به خصوص در پس‌زمینه‌های روشن، می‌توانند بسیار حواس‌پرت‌کن باشند. حذف دستی آنها در فتوشاپ بسیار زمان‌بر است. جمینای این کار را به صورت هوشمند انجام می‌دهد و به موها حجم و درخشش طبیعی می‌بخشد.
مثال کاربردی: در یک روز بادی عکسی گرفته‌اید و تارهای موی زیادی اطراف سر شما پراکنده شده‌اند. این دستور آنها را مرتب می‌کند و موهای شما را آراسته و شیک نشان می‌دهد.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«به موها کمی حجم و پری بیشتری بده، به خصوص در قسمت ریشه‌ها.»«هایلایت‌های طبیعی روی موها را تقویت کن تا درخشان‌تر به نظر برسند.»
پرامپت اصلی: «یک وینیت (vignette) بسیار نامحسوس به لبه‌های عکس اضافه کن تا توجه به سمت چهره جلب شود.»
چرا این مهم است؟ چشمان ما به طور طبیعی به سمت روشن‌ترین بخش یک تصویر کشیده می‌شود. با تیره‌تر کردن ملایم گوشه‌ها، ما یک تونل بصری ایجاد می‌کنیم که نگاه بیننده را مستقیماً به سمت مرکز عکس، یعنی سوژه، هدایت می‌کند. این یک تکنیک قدیمی و بسیار مؤثر در ترکیب‌بندی است.
مثال کاربردی: در یک پرتره تمام‌قد، این کار باعث می‌شود که تمرکز از کفش‌ها یا محیط اطراف برداشته شده و مستقیماً روی چهره و حالت سوژه قرار گیرد.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«یک وینیت بیضی شکل و نرم در اطراف سوژه ایجاد کن که فقط گوشه‌های بالا و پایین را تیره‌تر کند.»
پرامپت اصلی: «ترکیب‌بندی کلی عکس را با بهبود کنتراست و وضوح، پولیش نهایی بزن.»
چرا این مهم است؟ گاهی یک عکس به یک تغییر بزرگ نیاز ندارد، بلکه فقط یک “هل” کوچک لازم دارد تا عالی شود. این پرامپت مانند یک فیلتر نهایی عمل می‌کند؛ کنتراست Micro-contrast را (کنتراست بین جزئیات ریز) افزایش می‌دهد که باعث می‌شود تصویر “پاپ” کند و زنده به نظر برسد.
مثال کاربردی: پس از انجام تمام ویرایش‌های بالا، این دستور را به عنوان آخرین مرحله اجرا کنید تا همه چیز در کنار هم هماهنگ و یکپارچه به نظر برسد.
نکات و پرامپت‌های پیشرفته:
«کنتراست تُن‌های میانی (mid-tone contrast) را برای ایجاد عمق بیشتر در تصویر، افزایش بده.»قدرت واقعی زمانی آشکار می‌شود که این پرامپت‌ها را با هم ترکیب کنید. بیایید یک سناریو را مرحله به مرحله طی کنیم:
با این گردش کار پنج مرحله‌ای، شما یک عکس خوب را به یک پرتره استودیویی و حرفه‌ای تبدیل کرده‌اید.
استفاده از هوش مصنوعی برای ویرایش عکس ابزاری قدرتمند است، اما صداقت با مخاطب اهمیت زیادی دارد. مرز باریکی بین “بهبود” و “فریب” وجود دارد. توصیه می‌شود اگر ویرایش قابل توجهی روی تصویر اعمال کرده‌اید، به خصوص در کارهای حرفه‌ای یا ژورنالیستی، به استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی اشاره کنید. این شفافیت نه تنها اخلاقی است، بلکه به حفظ اعتماد مخاطبان به برند شخصی یا تجاری شما کمک می‌کند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به سایت رسمی گوگل جمینای مراجعه کنید.
خیر، تا زمانی که هدف شما بهبود عکس (مانند کاری که عکاسان حرفه‌ای با فتوشاپ انجام می‌دهند) باشد و نه فریب مخاطب، استفاده از آن کاملاً رایج و پذیرفته شده است. این ابزارها در واقع دستیار هوشمند شما هستند.
واضح و دقیق باشید. به جای گفتن «عکس را بهتر کن»، دقیقاً مشخص کنید چه چیزی را می‌خواهید تغییر دهید. برای مثال: «رنگ قرمز لباس را کمی زنده‌تر کن» بسیار بهتر از «رنگ‌ها را بهتر کن» عمل می‌کند.
بله، جمینای در تولید و تغییر تصویر نیز قدرتمند است. شما می‌توانید با پرامپت‌هایی مانند «پس‌زمینه این شخص را به یک ساحل آفتابی تغییر بده» این کار را انجام دهید. اما مقاله حاضر بر روی «ویرایش» و «بهبود» عکس اصلی تمرکز دارد.
ابزارهای هوش مصنوعی مدرن مانند جمینای طوری طراحی شده‌اند که ویرایش‌ها را با حداقل افت کیفیت انجام دهند. با این حال، همیشه بهتر است با بالاترین کیفیت ممکن عکس اولیه خود شروع کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
هوش مصنوعی جمینای دیگر یک ابزار آینده‌نگرانه نیست؛ بلکه یک دستیار خلاق و قدرتمند است که همین امروز در دسترس شماست. با تسلط بر هنر نوشتن پرامپت و استفاده از دستوراتی که در این راهنمای جامع آموختید، می‌توانید بدون نیاز به دانش فنی پیچیده، عکس‌های خود را به آثاری حرفه‌ای و چشم‌نواز تبدیل کنید. این ابزارها را امتحان کنید، با آنها بازی کنید و از نتایج شگفت‌انگیز لذت ببرید.
شما از کدام پرامپت بیشتر استفاده می‌کنید یا چه دستور پیشرفته دیگری را پیشنهاد می‌دهید؟ تجربیات و نتایج خود را در بخش نظرات با ما و دیگران در میان بگذارید!
این مقاله را برای مطالعه آفلاین ذخیره کنید.
کتابچه پرامپت‌های پولساز
مجموعه‌ای از بهترین پرامپت‌های Midjourney و Firefly را رایگان دانلود کنید.
